Wat mag je niet gebruiken op een oud eikenhouten tafelblad?
Een oud eikenhouten tafel is meer dan alleen een meubelstuk – het is vaak een erfstuk vol herinneringen
Herinneringen van bij je opa en oma thuis. Maar hoe onderhoudt je zo’n echt oude eikenhouten meubelstuk? Je wil het graag gebruiken zonder het mooie erfstuk te beschadigen en de kwaliteit te behouden.
In deze blog ontdek je welke schoonmaakmiddelen je absoluut moet vermijden om schade, vlekken en verkleuring te voorkomen.
We bespreken waarom eikenhout zo gevoelig is, welke middelen schadelijk zijn, wat vocht met het hout doet en welke veilige alternatieven er bestaan om je tafel in topconditie te houden. Deze strengen eisen geld natuurlijk alleen voor meubels van echt eikenhout. Lees hier hoe je de kwaliteit van Eikenhout kan herkennen.
Waarom oud eikenhout gevoelig is voor sommige schoonmaakmiddelen
Meubels zoals Oude eikenhouten tafels hebben vaak door de tijd en het gebruik een goede afwerking meer. De lak, olie of was is door gebruik dunner of ongelijkmatig geworden. Hierdoor kunnen de schoonmaakmiddelen die je wilt gebruiken in de open poriën komen. Deze open poriën bevatten looizuren die reageren of water, zuren, basen en metaaldeeltjes.
Zo dringen de middelen die je gebruikt sneller en makkelijker door in het hout, door de kleine gaatjes. De combinatie van het looizuur en je sopje kunnen zorgen voor vlekken, doffe plekken of verkleuringen.
Welke schoonmaakmiddelen moet je vermijden bij een eikenhouten tafelblad?
Na het eten of het gebruiken van de eettafel gebruiken veel mensen schoonmaak middelen die in het goodsteenkastje te vinden zijn. Bij een eettafel gemaakt van eikenhout kan je dit beter niet doen. De meeste gangbare schoonmaakmiddelen in Nederland zijn te agressief.
Als je in de supermarkt iets gaat halen om je eikenhouten tafel schoon te maak zijn er een aantal producten/ merken die je het beste kan vermijden.
- Agressieve allesreinigers zoals Glorix Allesreiniger of Ajax Alles-in-1 – deze bevatten vaak chloor of ammoniak en tasten de natuurlijke beschermlaag van het hout aan.
- Sterk zure producten zoals Dasty Ontkalker, schoonmaakazijn of citroenspray – deze zorgen voor verkleuring en kunnen de nerven beschadigen.
- Sterk ontvetters zoals Dasty Gele Ontvetter of krachtige keukenontvetters van HG – deze lossen olie- en waslagen op waardoor het hout dof en kwetsbaar wordt.
- Glasreinigers (bijv. Glassex) – vaak alcoholhoudend en dus uitdrogend voor hout.
Welke schoonmaak producten moet je vermijden bij een eikenhouten tafelblad?
Naast dat je moet opletten welke schoonmaakmiddelen je gebruikt moet je ook opletten welke producten je gebruikt. Bij het schoonmaken van bijvoorbeeld eikenhouten tv-meubels kan je makkelijk schade veroorzaken aan oud eikenhout. De volgende producten kan je beter vermijden:
- Schuursponsjes – de bekende groene sponsjes krassen snel en halen de beschermlaag van het hout weg.
- Staalwol – dit laat fijne krassen achter en kan bovendien reageren met de looizuren in eikenhout, waardoor zwarte vlekken ontstaan.
- Schurende poetsdoeken of microvezeldoeken met harde vezels – ze kunnen microkrassen veroorzaken, zeker bij oudere bladen met een kwetsbare afwerking.
- Schuursponzen/magic erasers (melamineschuim) – werken schurend op het oppervlak en maken de tafel dof.
- Natte dweilen of doeken die doorweekt zijn – teveel vocht trekt in het hout en veroorzaakt zwelling, vlekken en kromtrekken.
- Keukenpapier bij intensief wrijven – kan verrassend genoeg ook lichte krassen achterlaten, vooral als er kruimels of zanddeeltjes op tafel liggen.
Huishoudelijke middeltjes die schadelijk zijn voor een oude eikenhouten tafel
Wanneer je denkt je eigen gemaakte huis, tuin en keukenspulletjes te gebruiken voor je eiken houten meubels zou ik toch maar het volgende eerst even lezen.
Je pasta van baking soda en witte natuurazijn lijkt het perfect en onschuldige schoonmaak middel. Maar niets is minder waar. De zuren en basen tasten de structuur en mooie kleuren van het hout aan, waardoor blijvende verkleuring kan ontstaan.
Ook olijfolie, dat vaak als “natuurlijk middel” wordt aangeraden, laat juist een plakkerige laag achter die vuil aantrekt en zelfs kan gaan ranzig ruiken. En hoewel staalwol handig lijkt om vlekken of kringen weg te poetsen, zorgt het bij eikenhout vaak voor zwarte plekken door een chemische reactie met de looizuren in het hout.
Wat kun je wél veilig gebruiken op een oud eikenhouten tafelblad?
Nu je weet wat je absoluut niet mag gebruiken. Wat mag je dan wel gebruiken om je houten meubels schoon te maken? Gelukkig zijn er genoeg manieren om oud eikenhout veilig en goed schoon te maken.
Voor de dagelijkse schoonmaak is een zachte doek vaak al voldoende. Onder een zachte zoek verstaan wij bij voorkeur een katoenen doek of een microvezeldoekje. Maar de doek licht vochtig met lauw water. Omdat water kan intrekken in de porien van het hout is het belangrijk dat je het zachte doek goed uitknijpt.
Voor de grondige schoonmaak kan je een klein beetje milde zeep gebruiken. Onder milde zeep verstaan wij groene zeep. Dit kan je een klein beetje op de vochtige doek toevoegen. Daarmee verwijder je vuil zonder de natuurlijke bescherming van het hout aan te tasten.
Voor extra verzorging kan je kiezen voor speciale houtreinigers of onderhoudsproducten die zijn afgestemd op de afwerking van het blad. Een geoliede tafel kun je bijvoorbeeld periodiek behandelen met een onderhoudsolie of hardwax-olie, terwijl een gewaxt blad baat heeft bij een dunne laag meubelwas die zorgvuldig wordt uitgepoetst. Heeft je tafel een gelakte afwerking, dan is regelmatig afnemen met een zachte, pH-neutrale reiniger voldoende.
Het geheim zit in zachtheid en regelmaat: door milde middelen en zachte materialen te gebruiken, blijft je tafel schoon, beschermd en behoudt hij zijn warme uitstraling voor de komende jaren.
Wat kun je zelf doen om je tafel te onderhouden?
Het onderhouden van een oud eikenhouten tafel hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn. Het belangrijkste is dat je regelmatig kleine handelingen verricht die het hout beschermen tegen slijtage en vlekken. Veeg de tafel bijvoorbeeld dagelijks af met een zachte, droge of licht vochtige doek, zodat stof en vuil zich niet ophopen. Gebruik altijd onderzetters voor glazen en placemats voor warme borden, zodat vocht en hitte geen kans krijgen om het hout aan te tasten.
Daarnaast helpt het om decoratie of accessoires af en toe te verplaatsen. Op die manier voorkom je dat er kleurverschillen ontstaan door zonlicht dat steeds op dezelfde plek valt. Afhankelijk van de afwerking van je tafel – of deze nu geolied, gewaxt of gelakt is – kun je één tot twee keer per jaar een onderhoudsbeurt inplannen met olie, was of een speciale houtreiniger. Zo blijft de beschermlaag in topconditie. Lees hier welke lak of olie je het beste kan gebruiken.
Door deze eenvoudige gewoontes in je routine op te nemen, zorg je ervoor dat je eikenhouten tafel niet alleen schoon blijft, maar ook zijn karakter en uitstraling behoudt voor de lange termijn.
Koester je erfstuk, kies voor zacht onderhoud
Oud eikenhout is prachtig maar kwetsbaar. Vermijd agressieve allesreinigers, zuren (zoals azijn), oplosmiddelen (aceton, thinner, spiritus), schuurmiddelen en overmatig water. Daarmee voorkom je doffe plekken, vlekvorming en beschadiging van de beschermlaag.
Kies in plaats daarvan voor mild en doordacht onderhoud: een zachte doek, licht vochtige reiniging met milde (groene) zeep of een geschikte houtreiniger, direct droogwrijven en periodiek nabehandelen met olie of was die past bij de afwerking.
Eikenhouten meubels zijn wat meer werk maar hebben ook veel voordelen.
Belangrijk om te onthouden! minder is meer. Met zachte middelen en regelmaat blijft je eikenhouten tafel mooi — en behouden jullie de herinneringen die erop zijn gemaakt.
